Gastronomisch

In tegenstelling met wat men denkt, beperkt de Savooise keuken zich niet tot fondue en raclette. Deze gerechten hebben niets traditioneels, aangezien zij ingevoerd werden uit Zwitserland in het begin van de XXe Eeuw. De gastronomie van Savoie is een keuken van plaatselijke gerechten, met diverse identiteitsrecepten, verschillend van het ene dorp tot het andere en zelfs van één familie tot de andere.

Klein en vierkant

Ik ben klein en vierkant, maar wat ben ik? De crozet! Deze kleine deegjes met vierkante vorm, die dikwijls als bijgerecht opgediend worden, zijn ook de basis van de croziflette. De crozets werden vroeger door de huishoudsters gemaakt met sarrasin, die zwarte bloem die hen zijn kleur geeft. De crozets met witte kleur worden gemaakt met zachte tarwebloem. Het onregelmatige uitzicht van deze kleine gebakjes is dikwijls de waarborg van een ambachtelijke fabricage en van een onvergelijkbare smaak!

Je zei toch “patate”?

De bewoners van Savoie hebben de aardappel ontdekt 50 jaar eerder dan Frankrijk. Deze knol is een van de belangrijkste ingrediënten van de “gratin au Beaufort”, van de tartiflette en de “farçon”. Het recept van dit identiteitsgerecht verschilt van het ene gehucht tot het andere. In het algemeen is het gemaakt met aardappel, melk, eieren, kruiden, droge vruchten en soms brood of biscuit. Dit zoet-zuur gerecht werd ’s zondags bereid, in een vorm bekleed met spek. De farçon bakt langzaam, en wordt geproefd na de mis. In La Plagne wordt de traditie vereeuwigd door bepaalde handelaars, die het melden op hun spijskaart. De Matafan is een ander lokaal gerecht. Deze dikke pannekoek werd destijds gemaakt om de “honger te stillen”. Hij bestaat in gezouten vorm, met aardappelen (of meel), eieren, melk en kaas. Wat de zoete versie betreft, dat recept is gebaseerd op een redelijk dik pannekoekendeeg, waaraan men appels gaat toevoegen (bij voorkeur “reinettes”).

De vleeswaren van Savoie

Vroeger waren er talrijke boerderijen die één of meerdere varkens grootbrachten, voor de productie van charcuterie. Het vlees werd gedroogd om het te kunnen bewaren. De hoogte biedt ideale voorwaarden voor het drogen. Sommige families zetten de traditie voort, en bewaren angstvallig hun productiegeheim. Op het territorium zijn de charcuterie en andere vleesgerechten talrijk : salami, bloewordt , droge hesp, diot… Ken jij de pormonier ? Deze groene worst is een variante van de diot, versierd met spinazie, snijbiet, prei of zelfs kool, afhankelijk van de inspiratie van de maker.

Brood, een traditie

Na de Eiffeltoren is de “baguette” het symbool van Frankrijk, of niet soms? Ten allen tijde was brood belangrijk. Vroeger werd het brood gemaakt met robuuste granen, bestand tegen het bergklimaat: gerst, rogge, spelt ... De grote broden werden in de oven van het dorp geplaatst. De traditie wordt vereeuwigd in bepaalde dorpen zoals Longefoy en Granier. De broodoven van het dorp wordt meerdere malen per jaar weer aangestoken. Maak van de gelegenheid gebruik om te bijten in een warm brood of een crinchin, een smakelijke brioche met anijs.

De kaasplank

La Plagne telt vele kudden : runderen, geiten, schapen… Hun melk wordt gebruikt voor het maken van verschillende kazen. De meest emblematische van het territorium is de Beaufort. Er bestaan verschillende types: Beaufort d’été ou d’hiver en Beaufort d’Alpage (zomer, winter of van de alpenweide). De “Beaufort d’Alpage” is de meest zeldzame, omdat hij gemaakt wordt op meer dan 1500 m hoogte in een alpenweidechalet, met de melk van één enkele kudde. Zijn fruitige en bloemige smaak zal je smaakpapillen verrukken! ’s Zomers verkopen verschillende chalets hun producten rechtstreeks, te Plagne Villages, Granier of ook Champagny-en-Vanoise. Laat je verleiden door de raclette van Savoie. Warm is ze zacht en romig, voor gezellige avonden. Maar men kan ze ook koud eten. De kleintjes zullen de Emmental van Savoie met zijn gaatje lusten, die ook “ogen” genoemd worden. Een andere kaas draagt ook een IGP (beschermde geografische aanduiding), de Tomme de Savoie. Deze kleine kaas van een 20 tal cm doormeter vertoont een grijze korst. Zijn smaak kan zacht zijn of krachtig naargelang zijn rijping. Aan deze emblematische kazen moeten andere melkprodukten gevoegd worden; cérac, faisselle, room en boter...

Goed om te weten: te Aime, juist langs de coopérative de Beaufort, is er een kaasdispenser 24/24, voor de echte liefhebbers!

Ben je meer een zoetekauw?

Na de kaas komt het dessert ! Het is onmogelijk om de bosbessentaart te negeren, met deze kleine wilde bessen, die de tong van de fijnproevers met paars zullen kleuren. Bij gelegenheid van je bezoek aan La Plagne, vergeet niet een bugne te proeven, die zachte donuts bestrooid met suiker. In Champagny-en-Vanoise krijgen de bugnes de naam “aridelles”. Je kan ze echt heet gaan proeven tijdens het feest van het dorp in augustus. De “rissoles” worden in het algemeen gemaakt voor de eindejaarsfeesten. Deze beignets kunnen gevuld worden met jam of fruit, in stukjes of compote, met verschillende smaken: appel, peer, kweepeer, pruim.... Afhankelijk van de familie worden ze gebakken in een pan of oven.

Ambachtelijke producties

Wijnstokken klampen zich vast aan de Versant du Soleil. Deze wijngaarden en hun muurtjes vormen het landschap tot een hoogte van 800 m. Ze zijn de getuigen van een boerenmaatschappij die leeft in zelfvoorziening. De dag van vandaag zijn enkele tientallen hectare onderhouden door heldhaftige wijnboeren. In Côte d’Aime beschikken gemotiveerde wijnboeren over een moderne pers. Daardoor zijn zij in staat een wijn van goede kwaliteit te produceren, of er eenvoudigweg een deel van hun wijnoogst naartoe te brengen. De valleien en de hellingen van La Plagne tellen ook meerdere imkers. De producten van hun bijenkorven zijn even gevariëerd als de flora van Savoie: honig van paardenbloem, van de bergen, van het hooggebergte, van de rododendron... Je hebt zeker al een pot honig van Savoie gezien met zijn rood en wit wapenschild, aangebracht door het Bijenteelt Syndicaat van Savoie “Le Rucher des Allobroges”. Wat dranken betreft produceert een micro brouwerij te Aime La Plagne ambachtelijk bier. Om deze drank te proeven breng een bezoekje aan de “Brasserie des Ceutrons”. Op het einde van een maaltijd is het in veel eethuizen niet uitzonderlijk een klein glaasje genépi aangeboden te krijgen of een ander digestief met de smaak van de bergen zoals de spar of de gentiaan. La Plagne vallei en de Versants du Soleil bezitten heel wat boomgaarden. Elke herfst worden de appels verwerkt tot appelsap of cider. Voor het persen komen de bewoners samen met het gezin en bepaalde dorpen organiseren een appelfeest.

Handgemaakte creaties

In vroegere tijden gebruikte men het hout (spar, den of lariks) om veel dingen te maken: meubels, bouw van chalets, religieuse kunst, vervaardigen van werktuigen... Sommige ambachtslieden doen de traditie herleven, door bijvoorbeeld op hun creaties hartjes of rozetten te graveren. Vlechtwerk was een vrij veel voorkomende kunst in dit gebied. Men fabriceerde onder andere rieten manden voor de oogst van appels en ander fruit uit de boomgaarden. Deze bijzondere knowhow is nog vereeuwigd door enkele ouderen in de vallei. In het gehucht Prariond, op de weg naar La Plagne, maakt Agnes mooi zandstenen aardewerk. Kruiken, schalen en borden worden bedekt met glazuur en met volledig handgemaakte decors. Laat je verleiden door een bezoek aan de pottenbakkerij van Murger en vertrek met een creatie “made in La Plagne”.